Podróże po górskich drogach i zmagania z zaśnieżonymi trasami wymagają zastosowania specjalistycznych rozwiązań, które zapewnią kierowcy bezpieczeństwo oraz optymalną przyczepność. W odpowiedzi na te potrzeby powstały opony zimowe i terenowe zaprojektowane z myślą o trudnych warunkach. Poniższy tekst przybliża najważniejsze czynniki, które warto wziąć pod uwagę, wybierając ogumienie do jazdy w górach i na oblodzonych nawierzchniach.
Warunki panujące w górach a znaczenie ogumienia
W wysokich partiach terenu warunki pogodowe mogą zmieniać się błyskawicznie. Temperatura często spada poniżej zera, a opady śniegu lub przemieszczanie się zróżnicowanych mas powietrza prowadzą do tworzenia się lodowych nawierzchni. Drogi bywają wąskie, kręte i pozbawione szybkiego odśnieżania, dlatego nie wystarczą standardowe opony letnie.
Opony zimowe mają mieszankę gumową wzbogaconą dodatkami, które utrzymują elastyczność w niskich temperaturach. Dzięki temu lamele w bieżniku pozostają aktywne, co przekłada się na lepsze zachowanie kół podczas ruszania, hamowania i pokonywania zakrętów. W górach, gdzie droga często wiedzie przez przełęcze i serpentyny, kluczowa jest nie tylko głębokość bieżnika, ale także wzór i ułożenie lamel, które skutecznie wgryzają się w śnieg.
Ważnym aspektem jest również zdolność do odprowadzania wody i błota pośniegowego. Gdy temperatury przygruntowe oscylują wokół 0°C, topniejący śnieg miesza się z piachem i solą, tworząc na jezdni maź. Opony z szerokimi i głębokimi rowkami szybciej uwalniają tę mieszankę, co zmniejsza ryzyko aquaplaningu i poprawia stabilność pojazdu.
Rodzaje opon zimowych i ich zastosowanie
Pierścieniowe opony kolcowane
Opony z kolcami to doskonały wybór na oblodzone odcinki dróg. Metalowe kolce wbite w bieżnik zapewniają wyjątkową przyczepność na lodzie i ubitym śniegu. Wadą są jednak hałas i szybsze zużycie nawierzchni asfaltowej, co w niektórych krajach bywa regulowane prawnie.
Opony zimowe bez kolców
W ostatnich latach producenci skoncentrowali się na rozwijaniu technologii lamel i specjalnych mieszanek gumowych, które imitują działanie kolców. Dzięki temu pojawiły się opony oferujące bardzo dobrą przyczepność na śliskiej nawierzchni, ale bez typowych wad ogumienia kolcowanego. Dzięki mikrolamelkom wzór bieżnika samoczynnie otwiera się pod obciążeniem, poprawiając odprowadzanie wody i śniegu.
Opony terenowe typu AT i MT
- AT (All-Terrain) – kompromis między agresywnym bieżnikiem a komfortem na asfalcie. Sprawdzają się w terenie, ale także na drogach utwardzonych, oferując umiarkowany hałas.
- MT (Mud-Terrain) – zaprojektowane do głębokiego błota, śniegu i kamieni. Posiadają masywny bieżnik z samoczyszczącymi się ramionami, co jednak wiąże się z wyższym oporem toczenia i głośniejszą pracą przy większych prędkościach.
W górach, gdzie występuje przeplatanie odcinków utwardzonych z szutrowymi, warto rozważyć opony AT. Dla miłośników off-roadu i ekstremalnych wypraw lepsze będą opony MT.
Cechy idealnych opon do jazdy w górach
Aby opony spełniały oczekiwania kierowcy na trudnych górskich trasach, powinny charakteryzować się kilkoma kluczowymi parametrami:
- Bieżnik o głębokości minimum 7–8 mm, z agresywnym wzorem i układem rowków zapewniającym szybką ewakuację błota oraz wody.
- Elastyczna mieszanka gumowa (guma) z domieszką krzemionki, utrzymująca optymalną przyczepność nawet przy -20°C.
- Wzmocniona konstrukcja (oznaczenia XL lub C), chroniąca przed uszkodzeniami podczas jazdy po ostrych kamieniach i krawędziach skalnych.
- Odpowiedni indeks prędkości i nośności, dostosowany do masy pojazdu i możliwości osiąganych prędkości.
- Możliwość montażu łańcuchów śnieżnych, gdy warunki stają się ekstremalnie trudne.
Przed zakupem warto skonsultować się ze specjalistą i upewnić się, że wybrane opony posiadają certyfikaty zimowe (piktogram płatka śniegu) oraz zostały przetestowane w warunkach zbliżonych do tych panujących w górach.
Optymalne ciśnienie i konserwacja opon zimowych
Prawidłowe ciśnienie w oponach to podstawa bezpieczeństwa i trwałości ogumienia. Zbyt niskie ciśnienie zwiększa opory toczenia, wydłuża drogę hamowania i przyspiesza zużycie ścian bocznych. Z kolei nadmiernie napompowane opony tracą kontakt z nawierzchnią na nierównościach, co skutkuje gorszą przyczepnością.
- Kontroluj ciśnienie co dwa tygodnie i zawsze przed dłuższą trasą.
- Uwzględniaj zmiany sezonowe – spadek temperatury powoduje obniżenie ciśnienia o około 0,1 bara na każde 10°C różnicy.
- Rotuj opony co 10–12 tys. km, aby zużywały się równomiernie.
- Przechowuj komplety zimowe w suchym i chłodnym miejscu, z dala od źródeł ozonowania (silników elektrycznych).
Dzięki regularnej konserwacji można przedłużyć żywotność ogumienia i zapewnić sobie optymalne parametry trakcyjne przez cały sezon zimowy.
Wybór producenta i testy niezależne
Na rynku dostępne są opony zarówno światowych marek, jak i mniejszych, lokalnych producentów. Przed podjęciem ostatecznej decyzji warto przyjrzeć się wynikom niezależnych testów, takich jak te publikowane przez ADAC czy ÖAMTC. Oceny uwzględniają:
- Droga hamowania na śniegu i lodzie.
- Oporu toczenia i wpływ na zużycie paliwa.
- Hałas generowany podczas jazdy.
- Trwałość i odporność na uszkodzenia mechaniczne.
Opony z najwyższych pozycji w rankingach dają gwarancję jakości i solidnych parametrów w ekstremalnych warunkach. Nie zawsze najtańszy model będzie najlepszym wyborem – często opłaca się zainwestować w ogumienie, które posłuży przez kilka sezonów, zachowując swoje właściwości.
